“Wat is jouw favoriete boek in deze kamer?”, vraag ik aan Daniella in Livraria Lello. Haar ogen schieten meteen naar een klein exemplaar met een bleke, beige kaft. “The little Prince” antwoord ze. Er klinkt een stevige vastberadenheid in haar stem en haar ogen glinsteren terwijl ze naar het boek achter het glas kijkt. “Dit is de eerste uitgave uit 1943,” vertelt ze trots, “geschreven door de Franse piloot De Saint-Exupéry. Hij verbleef toen in New York en wat veel mensen niet weten is dat hij het origineel in het Frans en in het Engels schreef. Er zijn inmiddels miljoenen exemplaren in meer dan 300 talen verkocht en het boek wordt beschouwd als een van de beste ter wereld ooit. Daar heeft hij zelf nooit weet van gehad, omdat hij een jaar na het uitbrengen ervan is verdwenen tijdens een vlucht, waarschijnlijk verongelukt. En dat vind ik nou zo bijzonder, zo’n nalatenschap dat ooit begon als een verhaal.” Bijzonder is het zeker, net als alle andere waardevolle en kostbare boeken in deze speciale kamer in boekenwinkel Livraria Lello in Porto.
Een plank hoger ligt de eerste uitgave van het eerste boek van J.K. Rowling, die we natuurlijk allemaal kennen van de avonturen van Harry Potter. Het boek is door haar gesigneerd en voor veel bezoekers van de Livraria Lello de reden om naar de boekenwinkel in Porto te komen. Naar verluid kwam Rowling tijdens de periode dat ze in Porto woonde graag en frequent in deze boekhandel en is deze plek inspiratie geweest voor haar boeken. Rowling heeft dit echter nooit bevestigd.
Niet de link naar Harry Potter, maar de uiterste bijzondere architectuur trok mij naar de boekenwinkel in Porto. Het gebouw is van buiten en binnen een lust voor het oog en daarom voor boekenliefhebbers, Harry Potter-fans en eigenlijk voor iedere reiziger in Porto een must om te bezoeken.
Ook leuk: Vijf reisdilemma’s bij het kiezen van de volgende bestemming
Van Chardron naar de Lello’s
Aan de buitenkant van Livraria Lello zie je twee vrouwen op de gevel. De ene staat voor kunst en de andere voor wetenschap. Op het glas boven de voordeur lees je de naam Chardron. Dat is de oorspronkelijke eigenaar van de boekenwinkel, die in de 19e eeuw is ontstaan. Chradron had op een dag de loterij gewonnen en besloot dat geld te gebruiken voor een winkel vol bijzondere boeken. Op hele jonge leeftijd overleed hij en kwam de winkel te koop. De gebroeders Lello, die een boekenwinkeltje om de hoek hadden, waren wel geïnteresseerd. Ze kochten het pand en de hele collectie boeken. En werden zo de trotse eigenaren van een zeer speciale boekenwinkel. Om dezelfde bezoekers te blijven trekken, hielden ze de naam Chardron op de gevel.
Zodra je de deur van Livraria Lello door loopt, valt het houten interieur je op. Als je goed kijkt, zul je zien dat vanaf een hoogte van ongeveer 1.50 meter het geen hout maar pleisterwerk betreft dat houtskleurig is geschilderd. Dat kun je herkennen aan de kleine witte butsen op de plekken waar het pleisterwerk beschadigd is. Links en rechts zie je afbeeldingen van de gebroeders Lello tegen de wanden. En zo hoog als de wanden reiken zie je boeken, boeken en nog eens boeken.
Tegen de boekenplanken aan zijn witte sculpturen van gezichten gemaakt. Dit zijn echte gezichten van echte mensen uit Porto. Geen hoge functionarissen of politici, maar juist gewone mensen die wel belangrijk zijn voor Porto. Zoals de eigenaar van een bar en een marktkoopman. Een kunstenares uit Porto heeft deze gezichten speciaal voor de boekenwinkel geboetseerd. Iedereen die er aan mee heeft gewerkt, en nu dus een plek aan de wand heeft, is er enorm trots op.
Biljetten voor goed geluk
Links achterin Livraria Lello vind je de sectie met kinderboeken. Er steekt een plank uit met daarop een spiegel. En in die spiegel zie je biljetten, die dus aan de onderkant van de kast geplakt zijn. Deze loterij biljetten zijn ontdekt tijdens de restauratie van de winkel. Men vermoedt dat mensen de biljetten hier geplakt hebben voor goed geluk. De eerste eigenaar had immers de loterij gewonnen, dus wie weet zou het geluk een beetje op hen uitstralen.
In de vloer zie je twee groeven alsof er een spoor is. Dat is er in feite ook, een spoor waarover een karretje geduwd werd vol met boeken om ze van voor naar achter te vervoeren en terug. Het karretje dat links achterin staat is een replica.
De eyecatchers van Livraria Lello
De trap vind ik persoonlijk het meest magnifieke van het hele gebouw. Dit houten kunstwerk laat je via links of rechts in bochten over rood gekleurde treden naar de volgende verdieping lopen. Zo’n sierlijke trap heb ik nog nooit eerder gezien! Onder in de linker poot zie je de initialen van de architect.
Ook het glas in lood in het plafond van Livraria Lello is een ware eyecatcher. Het zonlicht sprankelt door de gekleurde glazen. Het glas is gerestaureerd geweest en de restaurateur heeft een ‘grapje’ voor je achter gelaten. Zoek maar eens goed naar de smiley. Vaak worden er in restauranties hedendaagse dingen verwerkt. Kun jij hem vinden?
De speciale boeken
Alle boeken waar je ‘bij kunt’ zijn te koop. De boeken die hoger opgeborgen zijn, zijn veelal oude boeken ter decoratie. Boven achterin de boekenwinkel Livraria Lello bevindt zich de kamer met de meest waardevolle exemplaren. Zoals The Little Prince en andere beroemde verhalen, vaak in eerste druk. Soms is de waarde niet persé groot in Euro’s. Zo is er ook een boek dat de basis is voor de hedendaagse geschiedenislessen op Portugese basisscholen. Deze kamer is gesloten voor bezoekers.
Boekenwinkel Livraria Lello heeft altijd een thema. Tijdens mijn bezoek was dat Pinokkio. De pop Pinokkio heeft het originele exemplaar vast. De boekenwinkel heeft het verhaal zelf op nieuw uitgebracht.
Praktische informatie over Livraria Lello
Boekenwinkel Livraria Lello is werkelijk een hele ervaring om te bezoeken. En dat vinden meer mensen. Reken er maar op dat je in de rij zult staan om bij Livraria Lello binnen te komen. De beste tijd voor een bezoek aan de boekenwinkel in Porto is na de lunch, zo rond 14 of 15 uur. Dan zijn er vaak minder bezoekers. Of je zou als eerste op de stoep kunnen staan in de ochtend. De winkel opent om half 10. Zorg in dat geval dat je er al voor 9 uur staat, of in het weekend zelfs al voor half 9.
Entree kost € 5,- per persoon. Dit kun je weer inwisselen voor korting bij aankoop van een boek.
Op uitnodiging van Visit Porto and North had ik het geluk een privé rondleiding voor openingstijd te krijgen. Daardoor kon ik foto’s zonder andere bezoekers maken. Dit is helaas niet te boeken voor publiek. Wil je niet in de rij staan, dan kun je via Get Your Guide een tour boeken langs Harry Potter gerelateerde plekken in Porto inclusief skip the line bij Livraria Lello.
Naast romans en andere boeken zijn er ook boeken over Porto en zelfs over Livraria Lello zelf te koop, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Dat is nog eens een leuk souvenier, hè?
Dit bericht is in samenwerking met Visit Porto and North tot stand gekomen. Zoals je kunt lezen, schrijf ik uitsluitend over mijn persoonlijke ervaring en de informatie die ik tijdens mijn bezoek heb gekregen.
Leuk geschreven! Eén ding weet ik zeker, als ik ooit in Porto ben ga ik zeker naar deze boekenwinkel! Gaaf hoor!
Dankjewel, leuk om te horen! Ja, gaaf hé! Ik heb niet eens speciaal iets met boekenwinkels, maar zou hier zo uren kunnen rondlopen.