De afgelopen maanden heb ik geschreven over alle plekken die ik heb aangedaan tijdens mijn reis van zuid naar noord Vietnam, zoals de groene Mekong delta, het schitterende Whale island, prachtige steden, het geweldige motortocht avontuur en de fenomenale afsluiting van de reis in het adembenemend mooie Halong Bay. Alle plekken, behalve één. Ik was aan het zoeken naar de juiste woorden om te beschrijven wat voor een plek het is. In ieder geval een plek waarvan het bezoek een diepe indruk zal maken: Son My.

Niet te verwarren met My Son, waar je prachtige Champa tempels vindt. Wat je in Son My aantreft, is zeker niet prachtig te noemen. Het is aangrijpend, schokkend, afgrijselijk, hartverscheurend… Het dorp is ook wel bekend als My Lai en als je dat googled kom je al snel op ‘My Lai massacre’ uit…

Gruwelijke geschiedenis

Son My ligt in de provincie Quảng Ngãi, ongeveer 2 uur ten zuiden van Hoi An, en is het toneel geweest van één van de meest gruwelijke oorlogsmisdaden van de VS. In de ochtend van 16 maart 1968 hebben Amerikaanse soldaten het dorp aangevallen en 504 burgers gedood, vrouwen, ouderen en kinderen. De soldaten hadden info dat de Vietcong er zich op hield, maar die bleek info onjuist. En toch werd het dorp uitgemoord. De overlevenden zijn op twee handen te tellen. In het museum aan het begin van het terrein vertellen zij het verhaal van die noodlottige dag.

ruine

Het museum toont veel foto’s die niets tot de verbeelding over laten. Schokkende foto’s vol verdriet, pijn en dood. En een ellenlange lijst met alle namen, geslacht en leeftijd van alle slachtoffers. (De onderschriften bij de foto’s zijn overigens wel overduidelijk niet objectief, maar vanuit Vietnamees perspectief geschreven.)

Lees ook: De ideale route voor je rondreis door Vietnam

foto1

Buiten vind je ruïnes van de woningen die er ooit stonden en tot de grond zijn afgebrand, met bij elke voormalige woning de namen van de familie. De paden die de ruïnes met elkaar verbinden zijn bezaaid met afdrukken van soldatenlaarzen en blote voeten. Met alleen het suizen van de wind om je heen is de horreur nog bijna voelbaar.

voetstappen

Koude rillingen

Als ik terugdenk aan de middag dat ik daar in stilte rond liep, lopen de koude rillingen weer over mijn rug. Reizen is vaak leuk, tof, fijn, mooi. En een bezoek aan Son My is dat absoluut niet. Maar de geschiedenis van een land is voor mij onlosmakelijk verbonden met het land leren kennen. En dan geeft een bezoek aan Son My op een weliswaar macabere, maar duidelijke wijze een terugblik op die tijd en de vele littekens ervan die de bevolking nog steeds draagt.

monument

Wil je er meer over weten, dan is de documentaire Four hours in My Lai een aanrader, of het gelijknamige boek.